द फोकस एक्सप्लेनर : अमेरिकेच्या महागाईचा तुमच्या खिशावर काय परिणाम? कशी बसणार सर्वसामान्यांना झळ? वाचा सविस्तर…

By, Pravin Wankhade - July 31, 2022 07:18:20

0

जगातील सर्वात शक्तिशाली देश असलेल्या अमेरिकेत महागाईने सर्व विक्रम मोडले आहेत. सध्या हा दर एवढा आहे की गेल्या 40 वर्षांत कधीही इतका नव्हता. अमेरिकेतील चलनवाढीचा दर ९.१ टक्क्यांवर पोहोचल्याचे ताज्या आकडेवारीवरून स्पष्ट झाले आहे. भारतात हा दर 2 टक्क्यांहून अधिक आहे.How does US inflation affect your pocket? How will the common people feel? Read more

अमेरिकेच्या महागाईचा संपूर्ण जगावर परिणाम होतो. त्यामुळे भारतालाही याचा सामना करावा लागेल असे मानू या. तेलापासून सोन्यापर्यंत आणि इतर अनेक वस्तूंवर अमेरिकेच्या या महागाईचा परिणाम दिसून येतो. या विक्रमी महागाई दराची माहिती ‘न्यूयॉर्क टाईम्स’ने एका ट्विटमध्ये दिली आहे. ट्विटमध्ये लिहिले आहे की, जूनमध्ये अमेरिकेतील महागाई दर 9.1 टक्क्यांवर पोहोचला आहे, जो 1981 पासूनचा आकडा आहे. महागाईत वाढ अपेक्षेपेक्षा जास्त आहे, ज्याचा परिणाम फेडरल रिझर्व्हवर दिसून येईल.

अमेरिकेच्या स्वातंत्र्यदिन परेडमध्ये गोळीबार : शिकागोत इमारतीच्या छतावरून हल्लेखोराने केला अंदाधुंद गोळीबार; 6 ठार, 31 जखमी

एपी या वृत्तसंस्थेने दिलेल्या वृत्तात म्हटले आहे की, गेल्या ४ दशकांत अमेरिकेत इतकी महागाई कधीच झाली नव्हती. या महागाईचा परिणाम संपूर्ण जगावर दिसून येईल कारण अमेरिकन अर्थव्यवस्थेचा परिणाम जवळपास प्रत्येक देशाच्या अर्थव्यवस्थेवर दिसत आहे. सध्या जगभरात मंदीची चर्चा आहे, ज्यामध्ये महागाईचा दर मोठी भूमिका बजावत असल्याचे सांगितले जात आहे. यामध्ये व्याजदरातील वाढ, महागाई आणि धोरणात्मक दरातील बदल ही महत्त्वाची कारणे सांगितली जात आहेत.

चलनवाढीच्या धोक्याने यूएस स्टॉकमध्ये तीव्र घट दिसून आली. वाढत्या महागाईमुळे अमेरिकेत मंदीची भीती प्रबळ झाली असून, त्याचा गंभीर परिणाम शेअर बाजारावर दिसून येत आहे. तोट्याच्या भीतीने गुंतवणूकदार पैसे काढून घेत आहेत. असाच ट्रेंड जगातील इतर बाजारपेठांमध्येही पाहायला मिळत आहे.

कोणत्या वर्गावर सर्वाधिक परिणाम?

एका वर्षाच्या तुलनेत, अमेरिकेतील ग्राहक किंमत सध्या 9.1 टक्क्यांपर्यंत पोहोचली आहे. मे महिन्यात हा दर ८.६ टक्के होता. अमेरिकन सरकारच्या आकडेवारीत ही माहिती देण्यात आली आहे. महिन्याच्या पातळीवर पाहिल्यास ग्राहकांच्या किमतीत १.३ टक्के वाढ झाली आहे. एप्रिल ते मेदरम्यान या दरात 1 टक्क्यांची वाढ दिसून आली. या चलनवाढीच्या दरावरून हे स्पष्ट होते की अमेरिकेतील बहुतांश कुटुंब कमालीच्या महागाईने त्रस्त आहे आणि अनेक आघाड्यांवर महागाईचा परिणाम उत्पन्नावर होत आहे. या महागाईचा परिणाम अमेरिकन लोकांच्या सरासरी उत्पन्नावर दिसून येत आहे. कमी उत्पन्न असलेले, कृष्णवर्णीय आणि हिस्पॅनिक अमेरिकन लोक सर्वाधिक प्रभावित झाले आहेत कारण त्यांच्या उत्पन्नाचा मोठा हिस्सा घर, वाहतूक आणि अन्न यावर खर्च केला जातो.

काय-काय झाले महाग?

अमेरिकेत घरभाडे ५.८ टक्क्यांनी वाढले आहे. 1986 नंतरची ही सर्वात मोठी महागाई आहे. एका वर्षाच्या तुलनेत नवीन कारच्या किमतीत 11.4 टक्क्यांनी वाढ झाली आहे. जूनमध्ये हवाई भाड्यात काही प्रमाणात घट झाली होती, परंतु ती अजूनही एक वर्षापूर्वीच्या तुलनेत 34 टक्क्यांनी जास्त आहे. मे ते जून या कालावधीत दंत सेवांमध्ये 1.9% वाढ झाली आहे, जी 1995 पासून सर्वाधिक आहे. घरांच्या किमतीतही वाढ झाली आहे. गृहकर्जाचे दरही वाढले आहेत.

तुमच्या खिशावर काय परिणाम‌?

महागाई वाढल्याने फेडरल रिझर्व्हकडून प्रमुख दरांमध्ये तीव्र वाढ होण्याची शक्यता आहे. असे झाल्यास गुंतवणूकदारांच्या वतीने बाजारातून पैसे काढण्याची प्रक्रिया अधिक तीव्र होण्याची शक्यता आहे. देशातून गुंतवणूक बाहेर पडल्याने रुपया आणखी कमकुवत होण्याची शक्यता आहे, ज्यामुळे आयात अधिक महाग होऊ शकते. त्याच वेळी, महागाई वाढल्यामुळे, अमेरिकन उत्पादनांच्या किंमतीदेखील वाढतील कारण त्यांची किंमत वाढेल. अशा स्थितीत अमेरिकेतून होणारी आयात महाग होऊ शकते.

दुसरीकडे, देशांतर्गत कंपन्यांच्या मागणीबाबत उद्योगांची समस्या आहे. किंबहुना, वाढत्या महागाईमुळे, अमेरिकन कंपन्या खर्चात कपात करतील आणि गरजेच्या ऑर्डर वगळता उर्वरित ऑर्डर पुढे ढकलू शकतात. याचा परिणाम आयटीसह यूएस बाजारांवर अवलंबून असलेल्या निर्यातदारांच्या उत्पन्नावर होऊ शकतो. सर्वात मोठी गोष्ट म्हणजे फेडरल रिझर्व्हने दर वाढवल्यामुळे रिझर्व्ह बँकेवरही महत्त्वाचे दर वाढवण्याचा दबाव असेल. रिझव्‍‌र्ह बँकेही फेडच्या मार्गावर गेली तर देशातील कर्जाचे दर अधिक महाग होतील. म्हणजेच, अमेरिकेतील विक्रमी महागाई दर केवळ तुमच्या महागड्या कर्जास कारणीभूत ठरणार नाही तर अनेक कंपन्यांच्या उत्पन्नावर नकारात्मक परिणाम होऊ शकतो.