अमेरिकेचे माजी राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प (Donald Trump) हे नेहमीच त्यांच्या राजकारणासोबतच व्यावसायिक व्यवहारांसाठी चर्चेत असतात. सध्या त्यांच्या कुटुंबाने पाकिस्तानमध्ये क्रिप्टोकरन्सीशी संबंधित व्यवसायात गुंतवणूक केल्याची माहिती समोर आली आहे. हा विषय जगभरात चर्चेचा विषय ठरत आहे, कारण ट्रम्प हे नेहमी पाकिस्तानविरोधी धोरणांचे पुरस्कर्ते मानले जात होते, मात्र आता तेच कुटुंब पाकिस्तानमध्ये आर्थिक हितसंबंध जपण्याचा प्रयत्न करत असल्याने अनेकांच्या भुवया उंचावल्या आहेत.
या पार्श्वभूमीवर आजच्या द फोकस एक्सप्लेनरमध्ये जाणून घेऊयात… ट्रम्प कुटुंबाचा क्रिप्टो गुंतवणुकीत नेमका काय सहभाग आहे? पाकिस्तानमध्ये हे प्रोजेक्ट कुठे आणि कसे उभे राहत आहे? या प्रकल्पाचे भागीदार कोण आहेत? ट्रम्प यांचा पाकिस्तानला दिलेला पाठिंबा काय दर्शवतो? या व्यवसायाचे व्यवस्थापन कोण करणार आहे? याचा भारत, अमेरिका आणि संपूर्ण दक्षिण आशियावर काय परिणाम होऊ शकतो?
ट्रम्प कुटुंब आणि क्रिप्टो गुंतवणूक: काय आहे प्रकरण?
2025 च्या सुरुवातीला, अमेरिकेतील विविध व्यावसायिक माध्यमांतून ही माहिती आली की ट्रम्प कुटुंबाची कंपनी Trump Organization पाकिस्तानमधील एका नवीन क्रिप्टो प्रकल्पात सह-भागीदार बनली आहे. हा प्रकल्प म्हणजे एक क्रिप्टो ट्रेडिंग आणि डिजिटल बँकिंग हब, जो कराची व इस्लामाबादमध्ये स्थापन केला जात आहे.
या प्रकल्पाचे उद्दिष्ट पाकिस्तानमधील डिजिटल व्यवहारांना चालना देणे आणि दक्षिण आशियामध्ये क्रिप्टोकरन्सीचा एक मोठा “हब” तयार करणे हे आहे. ट्रम्प कुटुंबाच्या या गुंतवणुकीमागे त्यांचे जावई जेरेड कुश्नर हे मुख्य सूत्रधार आहेत.
गुंतवणुकीमागचे भागीदार कोण?
या प्रकल्पात ट्रम्प कुटुंबाशिवाय आणखी काही भागीदार आहेत:
1. Zayn Tech Holdings (दुबई)– ही कंपनी मध्यपूर्वेत अनेक क्रिप्टो प्लॅटफॉर्म चालवते. तिनेच ट्रम्प कुटुंबाला या प्रकल्पात सामील होण्यासाठी प्रस्ताव दिला होता.
2. Tariq Dawood Group (पाकिस्तान) – ही कंपनी पाकिस्तानमधील प्रमुख औद्योगिक गटांपैकी एक आहे. त्यांनी स्थानिक स्तरावर जमीन, सॉफ्टवेअर सुविधा व सरकारी मंजुरी मिळवून दिली.
3. CryptoHub Asia – सिंगापूरस्थित ही कंपनी या प्रकल्पाचा तांत्रिक भाग सांभाळणार आहे.
ट्रम्प कुटुंब पाकिस्तानमध्ये गुंतवणूक का करत आहे?
हे समजून घेण्यासाठी काही प्रमुख मुद्दे पाहूया:
1. जिओ-पॉलिटिकल बदल
आगामी अमेरिकन निवडणुकांमध्ये ट्रम्प पुन्हा अध्यक्ष होण्यासाठी प्रयत्न करत आहेत. त्यांनी मुस्लिम देशांशी संबंध सुधारण्याचा प्रयत्न चालवला आहे. सौदी अरेबिया, युएईसह पाकिस्तानलाही ते आता महत्त्व देत आहेत.
2. पाकिस्तानमध्ये क्रिप्टो बाजार मोठ्या संख्येने वाढत आहे
2024 मध्ये पाकिस्तान सरकारने क्रिप्टो व्यवहारांवर बंदी उठवली आणि अधिकृत परवानगी दिली. त्यामुळे हा देश आता गुंतवणूकदारांसाठी खुला झाला आहे.
3. स्वतःचा व्यवसायिक विस्तार
ट्रम्प कुटुंब नेहमीच हॉटेल, रिअल इस्टेट, मीडिया आणि आता डिजिटल फिनटेक क्षेत्रात विस्तार करत आहे. त्यांना डिजिटल चलनांमध्ये दीर्घकालीन फायदा दिसतो.
4. चिनी प्रभावाला पर्याय
पाकिस्तानमध्ये चीनचा BRI (Belt & Road Initiative) प्रभाव वाढलेला आहे. ट्रम्प हे त्या प्रभावाला अमेरिकन गुंतवणुकीतून तोड देण्याचा प्रयत्न करत आहेत.
हा क्रिप्टो प्रकल्प नेमका कसा काम करणार?
> Crypto Exchange Platform: पाकिस्तानमधील वापरकर्त्यांना बिटकॉइन, इथरियम आणि इतर नाणी खरेदी-विक्री करता येतील.
> Blockchain-based Banking: लोकांना डिजिटल वॉलेट, कर्ज, आणि पीअर-टू-पीअर व्यवहार करता येतील.
> Token Launching Hub : नवीन स्टार्टअपना स्वतःची क्रिप्टो नाणी लॉन्च करता येतील.
> Education Center : नव्या पिढीला ब्लॉकचेन शिक्षण देण्यासाठी केंद्र उभारण्यात येणार आहे.
व्यवस्थापन कोण करणार?
या प्रकल्पाचे एकूण व्यवस्थापन खालीलप्रमाणे असेल:
> CEO – रिचर्ड हॅमिल्टन (पूर्वीचे ट्रम्प टेक इनोव्हेशनचे संचालक)
> Chief Strategy Officer** – जेरेड कुश्नर (डोनाल्ड ट्रम्प यांचे जावई)
> Pakistan Liaison Head – उमर तारिक (Tariq Dawood Group चे प्रतिनिधी)
> Technology Partner – CryptoHub Asia
ट्रम्प कुटुंबाने पाकिस्तानला पाठिंबा का दिला?
हे लक्षात घ्या की डोनाल्ड ट्रम्प हे नेहमी पाकिस्तानविरोधी बोलले होते, पण राजकीय आणि आर्थिक गरजेनुसार युती बदलल्या जातात. सध्या ट्रम्प यांना हे समजले आहे की:
* चीनचा प्रभाव कमी करायचा असेल तर पाकिस्तानला अमेरिका जवळ ठेवणे आवश्यक आहे.
* अफगाणिस्तानमधील स्थिरतेसाठी पाकिस्तानचा सहकार्य हवा आहे.
* अरब देशांसोबत ट्रम्प यांचे जवळचे संबंध आहेत, आणि पाकिस्तानही त्या समीकरणाचा भाग आहे.
याचा भारतावर आणि जागतिक पातळीवर काय परिणाम होईल?
#भारतासाठी आव्हान:
* भारत-पाकिस्तान संबंध नेहमीच तणावपूर्ण असतात. आता ट्रम्प जसे पाकिस्तानशी आर्थिक संबंध सुधारत आहेत, त्यामुळे भारताला सावध राहावे लागेल.
* भारतातील क्रिप्टो उद्योग अजूनही स्पष्ट धोरणांच्या प्रतिक्षेत आहे, आणि पाकिस्तान त्यात आघाडी घेत असल्याचे चित्र निर्माण होईल.
#अमेरिकेसाठी संधी:
* ट्रम्प जर पुन्हा अध्यक्ष झाले तर हे प्रकल्प अमेरिकन फिनटेक कंपन्यांसाठी नवीन मार्ग खुले करतील.
* पाकिस्तानसारख्या विकास पथावर असलेल्या देशांमध्ये अमेरिकन प्रभाव वाढेल.
# जागतिक क्रिप्टो सीनसाठी नवा केंद्रबिंदू:
* पाकिस्तान हे एक नवीन क्रिप्टो “हब” बनू शकतो, विशेषतः दक्षिण आशियात.
* सिंगापूर, दुबईनंतर आता कराचीसारखे शहर जागतिक क्रिप्टो नकाशावर येऊ शकते.
डोनाल्ड ट्रम्प आणि त्यांच्या कुटुंबाची पाकिस्तानमधील क्रिप्टो उद्योगात झालेली गुंतवणूक ही एक राजकीय व आर्थिक रणनीतीचा भाग आहे. हा प्रकल्प केवळ पैसा कमावण्यापुरता मर्यादित नसून, त्यामागे जिओ-पॉलिटिकल उद्देश, जागतिक प्रभाव वाढवणे, व भविष्यातील डिजिटल बँकिंग व्यवस्था तयार करणे हे उद्दिष्ट आहे.
पाकिस्तानसारख्या देशासाठी ही मोठी आर्थिक संधी आहे, तर भारतासारख्या शेजारी देशासाठी ही एक जाणीवपूर्वक स्पर्धा असेल. येणाऱ्या काळात या गुंतवणुकीचे दूरगामी परिणाम दिसून येतील.
Focus Explainer: Pakistan Praises Trump Crypto Business India Risk
महत्वाच्या बातम्या
- Nitish Kumar : बिहार विधानसभा निवडणुकीआधी नितीश कुमार सरकारने घेतला मोठा निर्णय
- Operation Sindhu : ऑपरेशन सिंधू – २९० भारतीय विद्यार्थ्यांची दुसरी तुकडी इराणहून दिल्लीला पोहोचली
- Omar Abdullah : ‘अमेरिका एखाद्या मित्र तोपर्यंतच राहतो, जोपर्यंत…’ ; उमर अब्दुल्लांनी साधला निशाणा
- Israel : इस्रायलने इराणच्या “इस्फहान अणुऊर्जा केंद्रावर” केला मोठा हल्ला