भारत रशियाकडून अतिरिक्त S-400 क्षेपणास्त्र संरक्षण प्रणाली खरेदी करू शकतो. अशा पाच प्रणालींसाठी करार आधीच झाले आहेत आणि भारताला आधीच तीन मिळाल्या आहेत. नवीन करार या व्यतिरिक्त असेल. सूत्रांनी दिलेल्या माहितीनुसार, डिसेंबरमध्ये रशियाचे अध्यक्ष व्लादिमीर पुतिन यांच्या भारत भेटीदरम्यान या करारावर वाटाघाटी होऊ शकतात.
ट्रम्प प्रशासन युक्रेनला टॉमहॉक क्षेपणास्त्रे पुरवण्याचा विचार करत आहे, अशी घोषणा अमेरिकेचे उपाध्यक्ष जे.डी. व्हॅन्स यांनी रविवारी केली. टॉमहॉक क्षेपणास्त्रांची रेंज २५०० किमी आहे. जर युक्रेनला ही क्षेपणास्त्रे मिळाली, तर ते रशियाची राजधानी मॉस्कोला लक्ष्य करू शकते.
रविवारी संयुक्त राष्ट्र महासभेच्या (UNGA) ८० व्या सत्रादरम्यान झालेल्या पत्रकार परिषदेत रशियाचे परराष्ट्र मंत्री सर्गेई लावरोव्ह म्हणाले, ‘भारतीय पंतप्रधान आणि परराष्ट्रमंत्र्यांनी स्पष्टपणे सांगितले आहे की भारत आपले भागीदार देश स्वतः निवडतो.’
अमेरिकेचे ऊर्जा सचिव क्रिस राईट यांनी भारताला रशियाकडून कच्चे तेल आयात करण्याबाबत पुनर्विचार करण्याचे आवाहन केले आहे. न्यू यॉर्कमध्ये पत्रकार परिषदेत बोलताना राईट म्हणाले, तुम्ही जगातील कोणत्याही देशाकडून तेल खरेदी करू शकता, फक्त रशियाकडून नाही. अमेरिका तेल विकते आणि इतर देशही ते विकतात. आम्हाला भारताला शिक्षा करायची नाही, तर आम्हाला युद्ध संपवायचे आहे आणि भारताशी असलेले आपले संबंध मजबूत करायचे आहेत.
फिनलंडचे अध्यक्ष अलेक्झांडर स्टब यांनी म्हटले आहे की भारत ही एक उदयोन्मुख महासत्ता आहे आणि त्याला रशिया आणि चीनसारखे समजले जाऊ शकत नाही. हेलसिंकी सुरक्षा मंच २०२५ च्या बैठकीत बोलताना स्टब यांनी पाश्चात्य देशांना दिल्लीशी अधिक खोलवर संबंध विकसित करण्याचे आवाहन केले.
युक्रेनचे अध्यक्ष वोलोदिमिर झेलेन्स्की यांनी बुधवारी संयुक्त राष्ट्रांच्या महासभेत (UNGA) भाषण केले आणि जागतिक नेत्यांना सांगितले की, पुतिन यांना आता थांबवणे हे नंतर सागरी ड्रोन हल्ल्यांपासून बंदरे आणि जहाजांचे संरक्षण करण्यापेक्षा स्वस्त आहे.
अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी शुक्रवारी भारताविरुद्धच्या त्यांच्या विधानावरून सुमारे १२ तासांत माघार घेतली. संध्याकाळी व्हाईट हाऊसमध्ये पत्रकार परिषदेदरम्यान एका प्रश्नाच्या उत्तरात ते म्हणाले – मी नेहमीच मोदींचा मित्र राहीन. मी भारताशी संबंध पुन्हा स्थापित करण्यास नेहमीच तयार आहे.
शुक्रवारी ब्लूमबर्ग टीव्हीशी बोलताना अमेरिकेचे उद्योग सचिव हॉवर्ड लुटनिक यांनी २५% अतिरिक्त कर रद्द करण्यासाठी भारतावर तीन अटी घातल्या. ते म्हणाले की, भारताला रशियाकडून तेल खरेदी करणे थांबवावे लागेल, ब्रिक्सपासून वेगळे व्हावे लागेल आणि अमेरिकेला पाठिंबा द्यावा लागेल.
भारताबरोबर टेरिफ युद्ध सुरू केलेले अमेरिकेचे अध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प आपल्या ट्रूथ सोशल मीडिया अकाउंट वर सत्य बोलले, पण ते अर्धसत्य ठरले!! 5 सप्टेंबर रोजी डोनाल्ड ट्रम्प यांनी ट्रूथ अकाउंट वर अमेरिकेने भारत आणि रशिया यांना चीनच्या खोल आणि अंधाऱ्या गर्तेतत गमावले. त्यांचे संबंध तिथे तरी दीर्घकाळ चांगले राहोत, असे लिहिले.
रशिया आणि भारत यांच्यात एस-४०० क्षेपणास्त्र प्रणाली खरेदी वाढवण्यासाठी चर्चा सुरू आहे. रशियन वृत्तसंस्था टासने एका वरिष्ठ संरक्षण अधिकाऱ्याच्या हवाल्याने म्हटले आहे की, रशिया भारताला एस-४०० चा पुरवठा वाढवण्यास तयार आहे.
ट्रम्प यांचे व्यापार सल्लागार पीटर नवारो यांनी पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या रशिया आणि चीनच्या नेत्यांशी असलेल्या जवळीकतेवर आक्षेप घेतला आहे. नवारो म्हणाले, मोदी शी जिनपिंग आणि व्लादिमीर पुतिन यांच्यासोबत उभे आहेत हे लज्जास्पद आहे. ते काय विचार करत आहेत हे मला माहित नाही. आम्हाला आशा आहे की ते समजून घेतील की त्यांनी रशियाऐवजी आपल्यासोबत असले पाहिजे.
भारताने तेल खरेदी करून रशिया-युक्रेन युद्धाला निधी दिल्याच्या आरोपांना उत्तर दिले आहे. पेट्रोलियम मंत्री हरदीप सिंग पुरी म्हणाले की, भारताने आंतरराष्ट्रीय नियमांचे पालन करून तेल खरेदी केले आहे, ज्यामुळे जागतिक बाजारात तेलाच्या किमती स्थिर राहिल्या.
ट्रम्प यांचे व्यापार सल्लागार पीटर नवारो यांनी भारतीय ब्राह्मणांवर रशियन तेल खरेदी करून नफा कमावल्याचा आरोप केला आहे. ते म्हणाले की, भारतीय ब्राह्मण रशियन तेलापासून नफा कमवत आहेत, ज्याची किंमत संपूर्ण भारताला मोजावी लागत आहे.
जुलै २०२५ मध्ये भारताने युक्रेनला सर्वाधिक डिझेल पुरवले. युक्रेनच्या तेल बाजार विश्लेषण फर्म नाफ्टोरिनोकने ही माहिती दिली आहे. डिझेल पुरवठ्यात ही वाढ अशा वेळी झाली आहे जेव्हा अमेरिकेने रशियाकडून तेल आयात केल्याबद्दल भारतावर ५०% दंडात्मक कर लादला आहे.
फिनलंडच्या परराष्ट्रमंत्र्यांशी फोनवरून झालेल्या संभाषणात परराष्ट्र मंत्री एस जयशंकर म्हणाले की, रशिया-युक्रेन युद्धावरून भारताला अन्याय्यपणे लक्ष्य केले जाऊ नये. भारताने नेहमीच शांतता आणि संवादाचा पुरस्कार केला आहे.
अमेरिकेच्या टॅरिफ वादाच्या पार्श्वभूमीवर संरक्षण मंत्री राजनाथ सिंह म्हणाले की, कोणताही देश कायमचा मित्र किंवा शत्रू नसतो. फक्त कायमचे हित असते. शनिवारी एनडीटीव्ही संरक्षण शिखर परिषदेत राजनाथ सिंह यांनी हे विधान केले.
रशियन संरक्षण मंत्रालयाचा हवाला देत स्पुतनिक वृत्तसंस्थेने वृत्त दिले आहे की, गुरुवारी रशियन कट्रान सागरी ड्रोन हल्ल्यात युक्रेनियन नौदलाचे सर्वात मोठे जहाज सिम्फेरोपोल बुडाले.
रशियन माध्यमांनुसार, शनिवारी रात्री उशिरा रशियाच्या कुर्स्क प्रदेशातील अणुऊर्जा प्रकल्पावर युक्रेनने ड्रोन हल्ला केला. युक्रेन आपला ३४ वा स्वातंत्र्य दिन साजरा करत असताना ही घटना घडली. रशियाने आरोप केला आहे की, या हल्ल्यामुळे अणुऊर्जा प्रकल्पात आग लागली.
भारताचे परराष्ट्र मंत्री जयशंकर यांनी गुरुवारी मॉस्कोमध्ये रशियाचे परराष्ट्र मंत्री सर्गेई लावरोव्ह यांची भेट घेतली. यानंतर त्यांनी संयुक्त पत्रकार परिषदेत सांगितले की, भारत हा रशियन तेलाचा सर्वात मोठा खरेदीदार नाही, तर चीन आहे.
रशियाकडून तेल खरेदी केल्याने भारतावर अमेरिकेने टाकलेला दबाव चुकीचा असल्याचे रशियाने म्हटले आहे. वरिष्ठ रशियन राजनयिक रोमन बाबुश्किन म्हणाले- भारताला हे समजते की तेल पुरवठा बदलण्याचा कोणताही पर्याय नाही, कारण रशियन तेल भारतासाठी खूप फायदेशीर आहे.
अमेरिकेच्या व्हाईट हाऊसच्या प्रेस सेक्रेटरी कॅरोलिन लेविट यांनी मंगळवारी सांगितले की, राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी रशियावर दबाव आणण्यासाठी भारतावर आर्थिक निर्बंध लादले आहेत.
अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी म्हटले आहे की, ते सध्या रशियाकडून तेल खरेदी करणाऱ्या देशांवर निर्बंध लादण्याचा विचार करत नाहीत. ट्रम्प म्हणाले, ‘मला दोन किंवा तीन आठवड्यात त्याबद्दल (शुल्कांबाबत) विचार करावा लागू शकतो, परंतु आपल्याला लगेच त्याबद्दल विचार करण्याची गरज नाही.’
अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प बुधवारी जर्मनीची राजधानी बर्लिनमध्ये युक्रेनचे राष्ट्राध्यक्ष वोलोदिमिर झेलेन्स्की आणि युरोपीय नेत्यांसोबत झालेल्या व्हर्च्युअल बैठकीत सहभागी झाले. या बैठकीचा उद्देश रशिया-युक्रेन युद्ध संपवण्याचे मार्ग शोधणे हा होता.
रशियाकडून तेल खरेदी करण्यावर लादण्यात आलेल्या अतिरिक्त २५% शुल्काला अमेरिकेने मॉस्कोसाठी धक्का असल्याचे म्हटले आहे. सोमवारी व्हाईट हाऊसमधून बोलताना ट्रम्प म्हणाले की, जेव्हा अमेरिका त्यांच्या सर्वात मोठ्या (चीन) किंवा दुसऱ्या क्रमांकाच्या (भारत) तेल खरेदीदारावर ५०% कर लादण्याची चर्चा करते, तेव्हा तो रशियासाठी मोठा धक्का असतो. अमेरिकेच्या शुल्कामुळे रशियाच्या अर्थव्यवस्थेवर वाईट परिणाम झाला आहे, असा दावाही त्यांनी केला.
युक्रेनचे राष्ट्राध्यक्ष वोलोदिमिर झेलेन्स्की यांनी सोमवारी पंतप्रधान मोदींना फोन करून त्यांच्याशी चर्चा केली. झेलेन्स्की यांनी एक्स वर याबद्दल माहिती दिली. ते म्हणाले- भारतीय पंतप्रधान नरेंद्र मोदींशी माझी दीर्घ चर्चा झाली. आम्ही द्विपक्षीय सहकार्य आणि जागतिक राजनैतिक मुत्सद्देगिरीवर सविस्तर चर्चा केली.