UPI Transactions १६ जून २०२५ पासून भारतीय डिजिटल पेमेंट प्रणालीत एक महत्त्वाचा टप्पा पार पडला आहे. नॅशनल पेमेंट्स कॉर्पोरेशन ऑफ इंडिया (NPCI) ने UPI व्यवहार जलद आणि विश्वासार्ह करण्यासाठी काही महत्त्वाचे बदल आजपासून लागू केले आहेत. यामुळे आता UPI व्यवहार पूर्वीपेक्षा ५०% जलद होतील. पूर्वी जे पेमेंट पूर्ण होण्यास ३० सेकंद लागत होते, ते आता केवळ १५ सेकंदात पूर्ण होणार आहेत.UPI Transactions
UPI व्यवहारांसाठी तांत्रिक प्रणालीचा दर्जा उंचावला
NPCI ने UPI व्यवहार जलद करण्यासाठी “अ‍ॅप्लिकेशन प्रोग्रामिंग इंटरफेस” (API) मध्ये तांत्रिक सुधारणा केल्या आहेत. ही प्रणाली UPI अ‍ॅप्स (जसे Google Pay, PhonePe, Paytm) आणि बँकांमधील व्यवहार सुरळीत आणि झपाट्याने पार पाडण्यास मदत करते. हे बदल केवळ गतीपुरते मर्यादित नसून, व्यवहारातील स्थिरता आणि अचूकता वाढवण्यावरही लक्ष केंद्रित करण्यात आले आहे.
सर्व व्यवहार अधिक जलद आणि पारदर्शक
UPI चे हे सुधारित तंत्रज्ञान केवळ पैसे पाठवण्यापुरतेच मर्यादित नाही. दुकानात QR कोड स्कॅन करून पेमेंट करणे, व्यवहाराची स्थिती तपासणे, चुकीचे पेमेंट परत घेणे – या सर्व गोष्टी आता जास्त जलद पूर्ण होतील. विशेष म्हणजे, “स्टेटस तपासणी”चा कालावधी ३० सेकंदांवरून १० सेकंदांपर्यंत कमी करण्यात आला आहे, जे वापरकर्त्यांच्या समाधानात मोठी भर घालणारे ठरेल.
अडकलेले व्यवहार तपासण्यासाठी अधिक वेगवान प्रक्रिया
यापूर्वी, जर एखादा व्यवहार पूर्ण झाला नाही तर अ‍ॅप्सना ते पडताळण्यासाठी ९० सेकंदांपर्यंत थांबावे लागत होते. पण आता ही वेळ ४५ ते ६० सेकंदांपर्यंत कमी झाली आहे. यामुळे अडकलेले व्यवहार पटकन स्पष्ट होतील आणि वापरकर्त्यांना अनावश्यक ताण सहन करावा लागणार नाही.
वापरकर्त्यांसाठी कोणताही अतिरिक्त त्रास नाही
या सर्व सुधारणांसाठी वापरकर्त्यांना वेगळे काही करण्याची गरज नाही. फक्त UPI अ‍ॅप वेळोवेळी अपडेट ठेवण्याची खबरदारी घेणे पुरेसे आहे. जर अ‍ॅप जुना असेल तर या नव्या प्रणालीचा फायदा पूर्ण मिळणार नाही. त्यामुळे नियमित अ‍ॅप अपडेट हीच तुमची जबाबदारी असेल.
जलद व्यवहारामुळे फसवणुकीवर नियंत्रण
या सुधारणांचा मुख्य उद्देश फसवणूक थांबवणे नसला तरी, जलद स्थिती तपासणीमुळे व्यवहारावर लवकर लक्ष ठेवणे शक्य होईल. चुकीच्या पेमेंटची ओळख पटकन होईल आणि त्वरित कारवाई करता येईल. त्यामुळे अप्रत्यक्षपणे फसवणुकीवर नियंत्रण ठेवण्यास मदत होईल.
UPIच्या भविष्यातील सुधारणा काय असणार आहेत?
NPCI सातत्याने UPI प्रणालीत सुधारणा करत आहे. काही महत्त्वाचे आगामी बदल पुढीलप्रमाणे:
१ एप्रिल २०२५ पासून : UPI लाइट खात्यांमधून पैसे काढण्याची प्रक्रिया सुलभ केली जाईल. यासोबतच प्रत्येक अ‍ॅपमध्ये पासकोड किंवा पॅटर्न लॉक अनिवार्य असेल, जे डिजिटल सुरक्षा वाढवेल.
३० जून २०२५ पासून : पेमेंट करण्यापूर्वी लाभार्थीचे बँकेचे नाव स्पष्टपणे दिसेल. यामुळे चुकीच्या खात्यावर पैसे पाठवण्याच्या चुका कमी होतील.
१ ऑगस्ट २०२५ पासून : बॅलन्स चेक करण्याची मर्यादा एका दिवसात ५० वेळांपर्यंत वाढवली जाईल. तसेच, ऑटोपे व्यवहार फक्त नॉन-पीक अवर्समध्येच होतील, म्हणजे कमी गर्दीच्या वेळेत व्यवहार होतील.
UPI व्यवहारांची वेगाने वाढणारी लोकप्रियता
मे २०२५ मध्येच, UPI द्वारे एकूण १८.६७ कोटी व्यवहार पार पडले. यामधून २५.१४ लाख कोटी रुपयांची रक्कम देशभरात ट्रान्सफर झाली. या आकड्यांवरून स्पष्ट होते की, UPI ही आता केवळ एक डिजिटल पेमेंट प्रणाली राहिलेली नसून, ती भारतीय अर्थव्यवस्थेचा कणा बनली आहे. या महिन्यातच UPI व्यवहारांमध्ये ४% वाढ झाली आहे.
डिजिटल इंडियाच्या दिशेने एक मोठे पाऊल
NPCI च्या या नव्या सुधारणांमुळे भारतातील डिजिटल पेमेंट प्रणाली आणखी अधिक मजबूत, जलद आणि सुरक्षित बनणार आहे. केवळ १५ सेकंदात व्यवहार पूर्ण होणे, स्टेटस तपासणी अधिक जलद होणे, अडकलेले व्यवहार लवकर कळणे यामुळे वापरकर्त्यांचा अनुभव निश्चितच सुधारणार आहे. UPI व्यवहारांना अधिक पारदर्शक, जलद आणि सुरक्षित बनवण्यासाठी NPCI च्या या पावलांचे स्वागतच केले जात आहे.
UPI Transactions: Historical Change, 15 Second Payment
महत्वाच्या बातम्या
- Israeli attack : थेट प्रक्षेपणादरम्यान इस्त्रायली हल्ला; आयआरआयबी कार्यालयावरील बॉम्बहल्ल्याचे थरारक दृश्य व्हायरल
- इजरायलला अणुबॉम्बची धमकी देणाऱ्या पाकिस्तानकडून इराणची सीमा “सील”; तेहरानमधून नागरिकांचे तुर्कस्तान कडे पलायन!!
- रॉबर्ट वढेरा यांना EDने ‘या’ प्रकरणी चौकशीसाठी बजावले समन्स
- प्रधानमंत्री धरती आबा योजनेतून महाराष्ट्रात आदिवासींना प्रातिनिधीक स्वरुपात वनपट्टे वाटप!!