वृत्तसंस्था
नवी दिल्ली : Jaishankar अमेरिका आणि चीनमधील सुरू असलेल्या टॅरिफ वॉरवर प्रतिक्रिया देताना परराष्ट्र मंत्री एस. जयशंकर म्हणाले की, आता हा फक्त व्यापार राहिलेला नाही. ते म्हणाले की जग अशा टप्प्यावर पोहोचले आहे जिथे शुद्ध बिझनेस म्हणजे काहीच नाही. सर्व काही पर्सनल आहे.Jaishankar
अमेरिका आणि चीनमधील टॅरिफवरून वाढत्या तणावामुळे जग खोल अशांतता आणि आर्थिक अनिश्चिततेकडे जात आहे आणि भारताने आपल्या हितांचे रक्षण करण्यासाठी तयार असले पाहिजे, असा इशारा परराष्ट्र मंत्री एस जयशंकर यांनी दिला.
गुरुवारी नवी दिल्ली येथे झालेल्या कार्नेगी इंडिया ग्लोबल टेक्नॉलॉजी समिटमध्ये बोलताना जयशंकर यांनी जगातील दोन सर्वात मोठ्या जागतिक अर्थव्यवस्थांमधील टॅरिफ संघर्षाच्या परिणामांवर चर्चा केली.
अमेरिकेचे अध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी भारतासह अनेक देशांवरील आयात शुल्क तात्पुरते कमी केल्यानंतर काही दिवसांनी परराष्ट्रमंत्र्यांचे हे वक्तव्य आले. यानंतर, ट्रम्प यांनी चीनवर भारी (टॅरिफ) कर लादले. या निर्णयामुळे जागतिक बाजारपेठेत गोंधळ निर्माण झाला आणि पूर्ण व्यापार युद्धाची भीती निर्माण झाली.
ट्रम्प यांच्या कृतीनंतर बीजिंगची भूमिका काहीशी मऊ पडल्याचे दिसून आले. अमेरिकेने आतापर्यंत चीनवर १४५ टक्के कर लादला आहे. ट्रम्पच्या या निर्णयानंतर, चीनने त्याला नकार देऊन आणि प्रत्युत्तरात्मक शुल्क आकारून प्रतिसाद दिला आणि “शेवटपर्यंत लढण्याची” प्रतिज्ञा केली.
यावेळी दोन्ही देश कोण प्रथम नतमस्तक होईल याची वाट पाहत आहेत. उर्वरित जग दीर्घकाळ आर्थिक मंदीचा सामना करत असताना. शेअर बाजार बुडत आहे. वस्तूंच्या किमती वाढत आहेत.
जयशंकर यांनी भूतकाळात अमेरिका-चीन संबंधांमधील तणावावर मात करण्याचे भारताचे अनुभव सांगितले.
ते म्हणाले, “आमचे अनुभव (अमेरिका-चीन संबंधांबाबत) खूप वेगळे आहेत. आम्ही खरोखर दोन्ही टोके पाहिली आहेत.”
“स्वातंत्र्यानंतरच्या पहिल्या काही दशकांमध्ये, अमेरिका आणि चीनमध्ये खूप तीव्र स्पर्धा होती आणि आपण त्यात अडकलो होतो. आणि मग, परिस्थिती आणखी बिकट झाली. आणि मग अमेरिका आणि चीनमध्ये खोलवर सहकार्य निर्माण झाले आणि यावेळी आपण काळाच्या चुकीच्या बाजूला होतो.”
परराष्ट्रमंत्र्यांनी सांगितले की ही काहीशी गोल्डीलॉक्सच्या समस्येसारखी आहे. “दोन्हीपैकी कोणतीही परिस्थिती भारताच्या बाजूने काम करत नाही,” असे त्यांनी उपहासाने म्हटले.
भू-राजकीय आणि आर्थिक सीमा अधिकाधिक अस्पष्ट होत असताना, भारताला धोरणात्मकदृष्ट्या महत्त्वाचे काय आहे हे पुन्हा परिभाषित करण्याची आवश्यकता असल्याचे जयशंकर म्हणाले.
एस जयशंकर म्हणाले की, पूर्वी आपण वेगवेगळ्या दृष्टिकोनातून प्रदेशांकडे पाहू शकत होतो. आपण असे म्हणू शकलो असतो की काही फरक पडत नाही, हा फक्त व्यवसाय आहे, हा राजकीय नाही, हा संरक्षणाशी संबंधित मुद्दा नाही. ते संवेदनशील नाही. मला वाटतं संवेदनशील काय आहे याची आपली व्याख्या विस्तारली आहे.
परराष्ट्रमंत्र्यांनी सांगितले की, ट्रम्प टॅरिफवर वारंवार चर्चा करत असताना, भारत वॉशिंग्टनशी जलद गतीने चर्चा करत आहे आणि टॅरिफवर निष्कर्षापर्यंत पोहोचण्याचा प्रयत्न करत आहे जेणेकरून द्विपक्षीय व्यापाराबाबत एक व्यापक धोरण अंतिम करता येईल. ट्रम्प यांनी या वर्षी सत्ता हाती घेतल्यापासून भारत या प्रयत्नात गुंतलेला आहे, असे त्यांनी सांगितले.
एस जयशंकर यांच्या मते, भारताकडे प्रत्यक्षात एक संकल्पनात्मक कल्पना आहे जी म्हणते की आपण द्विपक्षीय व्यापार करार करू आणि
आपण दोघांसाठीही उपयुक्त असा उपाय शोधू.
परराष्ट्रमंत्र्यांच्या मते, ट्रम्प यांच्या पहिल्या कार्यकाळात व्यापार करार अयशस्वी झाल्यानंतर आणि अमेरिकेच्या व्यापार धोरणावर अनिश्चितता वाढल्यानंतर, नवी दिल्ली आता करारावर शिक्कामोर्तब करण्यासाठी जोरदार प्रयत्न करत आहे. तथापि, अमेरिकन बाजूच्या संकोचामुळे, चर्चेची गती आता खंडित होत आहे.
एस जयशंकर यांनी भारताची भूमिका स्पष्ट करताना म्हटले की, “आम्ही निश्चितच कोणत्याही शक्यतेसाठी पूर्ण तयारीने काम करत आहोत, जिथे आम्हाला संधी दिसेल आणि आम्हाला त्या संधीचा फायदा घ्यायचा आहे. आमच्या वाटाघाटी करणाऱ्यांची टीम खरोखरच उत्साहित आहे.”
फेब्रुवारीमध्ये वॉशिंग्टनमध्ये ट्रम्प यांच्यासोबत झालेल्या भेटीत पंतप्रधान नरेंद्र मोदी आणि ट्रम्प यांनी द्विपक्षीय व्यापार कराराच्या पहिल्या टप्प्याला लवकरच अंतिम रूप देण्यावर सहमती दर्शवली होती. या कराराची रूपरेषा अंतिम करण्यासाठी सहाय्यक व्यापार प्रतिनिधी ब्रेंडन लिंच यांच्या नेतृत्वाखालील अमेरिकेच्या शिष्टमंडळाने गेल्या महिन्यात दिल्लीला भेट दिली.
‘There is no such thing as pure business now, everything is personal…’, said Jaishankar on the India factor in the US-China tariff war
महत्वाच्या बातम्या