पंजाबमधील फिरोजपूर येथील आंतरराष्ट्रीय सीमेवर चुकून पाकिस्तानच्या सीमेत घुसलेले बीएसएफ जवान पूर्णम कुमार साव यांची बुधवारी सुटका झाली. ते सुरक्षित परतले आहेत. साव यांच्या सुरक्षित सुटकेसाठी बीएसएफने अथक प्रयत्न केले होते. देशभरात याबद्दल आनंद व्यक्त केला जात आहे. या पार्श्वभूमीवर आजच्या द फोकस एक्सप्लेनरमध्ये जाणून घेऊया बीएसएफ जवानाच्या सुटकेची इनसाइड स्टोरी… BSF soldier
पाकिस्तानच्या ताब्यातून बीएसएफ जवानाच्या सुटकेसाठी ५०४ तासांत सहाहून अधिक फ्लॅग मीटिंग्ज झाल्या, तर आंतरराष्ट्रीय सीमेवर ८४ वेळा शिट्टी वाजवली गेली. सीओ पातळीवरील बैठकीव्यतिरिक्त, बीएसएफ आणि रेंजर्सच्या उच्च अधिकाऱ्यांनीही या विषयावर चर्चा केली.
बीएसएफ जवान २३ एप्रिल रोजी चुकून पाकिस्तानच्या दिशेने गेला होता. जवानाच्या सुरक्षित सुटकेसाठी बीएसएफकडून सतत प्रयत्न केले जात होते. आंतरराष्ट्रीय सीमेवर दररोज तीन ते चार वेळा शिट्टी वाजवून किंवा ध्वज दाखवून बीएसएफने पाकिस्तानी रेंजर्सना संभाषणाचे संकेत पाठवले. अनेक वेळा ध्वज बैठकाही घेण्यात आल्या. जवानाच्या सुटकेसाठी सर्व प्रकारचे प्रयत्न करण्यात आल्याचे सूत्रांचे म्हणणे आहे. पाकिस्तानी रेंजर्सना बीएसएफ जवानाला जास्त काळ आपल्या ताब्यात ठेवणे शक्य होणार नाही, असा निर्णय घेण्यात आला.
सूत्रांनी दिलेल्या माहितीनुसार, या प्रकरणात बीएसएफ आणि पाकिस्तानी रेंजर्समध्ये सहापेक्षा जास्त ध्वज बैठका झाल्या. त्यात सांगण्यात आले की रेंजर्सच्या वरिष्ठ नेतृत्वाकडून हिरवा कंदील मिळताच जवानाला सोडण्यात येईल. बीएसएफने आपल्या जवानाच्या सुटकेसाठी कोणतीही कसर सोडली नाही. जवानाला सोडण्यासाठी बीएसएफकडून दररोज प्रयत्न केले जात होते. उदाहरणार्थ, सीमेवर शिट्टी वाजवून पाकिस्तानी रेंजर्सना बोलावण्याचे प्रयत्न केले जात होते. एकाच दिवसात अनेक वेळा शिट्टी वाजवण्याची प्रक्रिया पुनरावृत्ती झाली.
एवढेच नाही तर ध्वज बैठकीसाठी शिट्टी वाजवण्याव्यतिरिक्त, ध्वज देखील दाखवला जातो. बीएसएफचा उद्देश असा आहे की पाकिस्तानी रेंजर्सनी कोणत्याही प्रकारे चर्चेसाठी पुढे यावे. जेव्हा पाकिस्तानकडून शिट्टीच्या आवाजाला कोणताही प्रतिसाद मिळत नाही, तेव्हा जवान काही काळानंतर पुन्हा तिथे पोहोचत असे. गेल्या आठवड्यापासून पाकिस्तानी रेंजर्सनी ध्वज बैठकींमधून पळ काढायला सुरुवात केली. रेंजर्सकडून कोणताही ठोस प्रतिसाद मिळाला नाही. पाकिस्तानी रेंजर्स जाणूनबुजून ध्वज बैठकीकडे लक्ष देत नसल्याचे दिसून आले. त्यानंतर बीएसएफने वाटाघाटीचा दुसरा मार्ग अवलंबला. बीएसएफ जवानाच्या सुटकेसाठी राजनैतिक माध्यमांचीही मदत घेतली, हे समोर आले आहे. डीजीएमओच्या बैठकीत हा मुद्दा उपस्थित करण्यात आला.
ही घटना २३ एप्रिल रोजी घडली, जेव्हा बीएसएफ जवान पीके साव हे १८२ व्या बटालियनच्या सीमेवरील गेट क्रमांक २०८/१ वर तैनात होते. कापणीच्या वेळी ते भारतीय शेतकऱ्यांवर लक्ष ठेवून होते. बीएसएफ शेतकऱ्यांचेही रक्षण करते. त्यामुळे, जेव्हा जवानाने कडक उन्हात झाडाच्या सावलीत उभे राहण्याचा प्रयत्न केला तेव्हा पाकिस्तानी रेंजर्सनी त्यांना ताब्यात घेतले. त्यांची सर्व्हिस रायफल देखील जप्त करण्यात आली. काही काळापूर्वी ते याच भागात तैनात असल्याचे सांगितले जाते.
बीएसएफचे माजी आयजी बीएन शर्मा म्हणतात, असे प्रकरण कमांडंट पातळीवर मिटवले जातात. कधीकधी जवान काही तासांतच परत येतात. जर गुन्ह्याचा कोणताही हेतू नसेल तर जवानाची ताब्यात घेऊन चौकशी केली जाते. जर सीओ पातळीवर प्रकरण सोडवले गेले नाही तर डीआयजी पातळीवर चर्चा केली जाते. यानंतर, आयजी पातळीवर चर्चा होतात. जेव्हा सर्व मार्ग बंद होतात, तेव्हा राजनैतिक प्रयत्न केले जातात.
२२ एप्रिल रोजी पहलगाम येथे झालेल्या दहशतवादी हल्ल्याच्या दुसऱ्या दिवशी, पाकिस्तानी रेंजर्सनी बीएसएफ जवान पूर्णम कुमार शॉ यांचे दोन फोटो प्रसिद्ध केले होते. पहिल्या फोटोत पूर्णम एका झाडाखाली उभे होते. त्यांची रायफल, पाण्याची बाटली आणि बॅग जमिनीवर पडलेली होती. दुसऱ्या फोटोमध्ये सैनिकाच्या डोळ्यांवर पट्टी बांधलेली होती.
जवान शॉ हे मूळचे पश्चिम बंगालमधील हुगळी येथील रिसदा गावचे रहिवासी आहेत. २३ एप्रिल रोजी ते फिरोजपूरमधील भारत-पाकिस्तान सीमेवर शेतकऱ्यांसोबत ड्युटीवर होते. या दरम्यान, ते चुकून पाकिस्तानी सीमेत घुसले आणि एका झाडाखाली बसले. जिथे पाकिस्तानी रेंजर्सनी त्यांना पकडले आणि त्यांच्यासोबत नेले.
गर्भवती पत्नीही फिरोजपूरला पोहोचली
२८ एप्रिल रोजी बीएसएफ जवानाची गर्भवती पत्नी रजनी पश्चिम बंगालहून फिरोजपूरला पोहोचली. जिथे त्यांनी बीएसएफच्या वरिष्ठ अधिकाऱ्यांचीही भेट घेतली. ती फिरोजपूरमध्ये २ दिवस राहिली. मात्र, त्यांची प्रकृती बिघडल्याने त्यांना परत पाठवण्यात आले होते.
The Focus Explainer The story of a BSF soldier’s release from Pakistani custody
महत्वाच्या बातम्या
- Slap on USA : व्यापाराची लालूच + काश्मीरप्रश्नी “मध्यस्थी” नकोय; महासत्ता अमेरिकेच्या अध्यक्षांची “ऑफर” भारताच्या परराष्ट्र मंत्रालयाच्या प्रवक्त्याने फेटाळली!!
- Air India : एअर इंडियाने जारी केली अ‍ॅडव्हाझरी; जम्मू, लेह, जोधपूरसह सीमावर्ती भागात उड्डाणे रद्द
- Pakistans : पाकिस्तानचा कबूलनामा : भारताच्या प्रत्युत्तर कारवाईत ११ सैनिक ठार, ७८ जखमी
- Rupee gains : डॉलरच्या तुलनेत रुपयाची चांगली वाढ ; जाणून घ्या, कितीवर पोहचला?