वृत्तसंस्था
नवी दिल्ली : यंदाच्या उन्हाळ्यात कैलास मानसरोवर यात्रा पुन्हा सुरू होणार आहे. जून 2020 मध्ये भारत आणि चीनमधील डोकलाम वादानंतर ही यात्रा थांबवण्यात आली होती. तथापि, याआधीही मार्चमध्ये कोविडची पहिली लाट आली होती, त्यामुळे 2020 मध्ये ही यात्रा झाली नाही.
दोन्ही देशांच्या परराष्ट्र सचिवांच्या दोन दिवसांच्या चर्चेनंतर ही यात्रा पुन्हा सुरू करण्याचा निर्णय घेण्यात आला. या बैठकीत दोन्ही देशांदरम्यान थेट विमानसेवा सुरू करण्याचा निर्णयही घेण्यात आला. कोविडपासून हे बंद होते. या चर्चेसाठी भारताचे परराष्ट्र सचिव विक्रम मिस्री बीजिंगला गेले होते. भारत आणि चीनच्या परराष्ट्र सचिव-उपपरराष्ट्र मंत्री यंत्रणेच्या अंतर्गत ही चर्चा झाली.
पंतप्रधान नरेंद्र मोदी आणि चीनचे पंतप्रधान शी जिनपिंग यांची ऑक्टोबरमध्ये कझान येथे भेट झाली. त्यानंतर दोन्ही देशांनी परस्पर संबंधांच्या स्थितीवर चर्चा केली आणि संबंध सुधारण्यासाठी काही पावले उचलण्याचे मान्य केले.
कैलास मानसरोवरचा बहुतांश भाग तिबेटमध्ये आहे. कैलास मानसरोवरचा बहुतांश भाग तिबेटमध्ये आहे. चीन तिबेटवर आपला हक्क सांगतो. कैलास पर्वतरांग काश्मीरपासून भूतानपर्यंत पसरलेली आहे. या भागात ल्हा चू आणि झोंग चू नावाच्या दोन ठिकाणांच्या मध्ये एक पर्वत आहे. येथे या पर्वताची दोन जोडलेली शिखरे आहेत. यापैकी उत्तरेकडील शिखर कैलास म्हणून ओळखले जाते.
या शिखराचा आकार विशाल शिवलिंगासारखा आहे. हे ठिकाण उत्तराखंडमधील लिपुलेखपासून अवघ्या 65 किलोमीटर अंतरावर आहे. सध्या कैलास मानसरोवरचा मोठा भाग चीनच्या ताब्यात आहे. त्यामुळे येथे जाण्यासाठी चीनची परवानगी आवश्यक आहे.
श्रद्धा- भगवान शिव कैलास पर्वतावर राहतात हिंदू धर्मात असे मानले जाते की, भगवान शिव त्यांची पत्नी पार्वतीसह कैलास पर्वतावर राहतात. त्यामुळेच हिंदूंसाठी हे अत्यंत पवित्र स्थान आहे. जैन धर्मात असे मानले जाते की प्रथम तीर्थंकर ऋषभनाथ यांना येथून मोक्ष प्राप्त झाला. 2020 पूर्वी, दरवर्षी सुमारे 50 हजार हिंदू भारत आणि नेपाळमार्गे धार्मिक यात्रेसाठी येथे जात आहेत.
2020 पासून चीन भारतीयांना कैलास मानसरोवरला जाण्याची परवानगी देत नाही. या महिन्यात, भारत सरकारने एका आरटीआयला उत्तर देताना म्हटले आहे की, चीन लोकांना कैलास मानसरोवरला जाण्यापासून रोखून 2013 आणि 2014 मध्ये केलेले दोन मोठे करार तोडत आहे. कैलास मानसरोवर यात्रेसाठी भारत आणि चीनमध्ये दोन करार झाले होते. कैलास मानसरोवरला भेट देण्यासाठी भारत आणि चीनमध्ये दोन मोठे करार झाले आहेत.
पहिला करार
20 मे 2013 रोजी भारत आणि चीन यांच्यात लिपुलेख पास मार्गाने कैलास मानसरोवर पोहोचण्यासाठी हा करार झाला होता. तत्कालीन परराष्ट्र मंत्री सलमान खुर्शीद आणि चीनचे परराष्ट्र मंत्री वांग यी यांच्यात हा करार झाला होता. यामुळे लिपुलेख पासचा मार्ग प्रवासासाठी खुला झाला.
दुसरा करार
18 सप्टेंबर 2014 रोजी भारत आणि चीन यांच्यात नाथुला मार्गे कैलास मानसरोवरच्या मार्गाबाबत हा करार झाला. परराष्ट्र मंत्री म्हणून सुषमा स्वराज यांनी परराष्ट्र मंत्री वांग यी यांच्यासोबत या करारावर स्वाक्षरी केली होती.
दोन्ही करारांची भाषा जवळपास सारखीच आहे. दोन्ही देशांचे परराष्ट्र मंत्री ज्या दिवशी या कागदपत्रावर स्वाक्षरी करतात त्या दिवसापासून हे करार लागू होतात. दर 5 वर्षांनी त्याची कालमर्यादा आपोआप वाढवण्याचे करारात लिहिले आहे.
कैलास पर्वताची उंची एव्हरेस्टपेक्षा कमी आहे, परंतु आजपर्यंत कोणीही त्यावर चढू शकलेले नाही. आतापर्यंत 7000 लोकांनी जगातील सर्वात उंच एव्हरेस्ट शिखर सर केले आहे. त्याची उंची 8848 मीटर आहे, तर कैलास पर्वताची उंची एव्हरेस्टपेक्षा सुमारे 2000 मीटर कमी आहे. तरीही आजतागायत कोणीही त्यावर चढू शकलेले नाही. 52 किमी प्रदक्षिणा करण्यात काही लोकांना नक्कीच यश आले आहे.
वास्तविक, कैलास पर्वताची चढण खूप खडी आहे. पर्वताचा कोन 65 अंशांपेक्षा जास्त आहे. त्याच वेळी, माउंट एव्हरेस्टचा कोन 40-50 अंश आहे, त्यामुळे कैलास चढणे कठीण आहे. त्यावर चढाईचे अनेक प्रयत्न झाले. शेवटचा प्रयत्न 2001 मध्ये झाला होता. मात्र, आता कैलास पर्वत चढण्यास पूर्णपणे बंदी घालण्यात आली आहे.
Kailash Mansarovar Yatra to resume; Direct flight service between India and China to resume
महत्वाच्या बातम्या
- Devkinandan Thakur वक्फ बोर्ड लागू असेल, तर सनातन हिंदू बोर्ड अधिनियमन आणा; प्रयागराज महाकुंभातील सनातन धर्म संसदेत ठराव मंजूर!!
- Donald Trump : डोनाल्ड ट्रम्प यांना जीवे मारण्याची धमकी; आरोपी म्हणाला..
- Sanjay Raut : मुंबईत स्वबळावर, महाराष्ट्रात इतरत्र आघाडी, संजय राऊत न्यांचा फॉर्मुला
- Pratap Sarnaik : ठाकरेंचा धाराशिवच वाघ शिंदे गट पळविणार? प्रताप सरनाईक यांचे ऑपरेशन टायगरचे संकेत